یکی از نشانه های سیستم کارگزینی سالم رعایت شایسته سالاری است. نظامی که در آن شایسته سالاری رعایت میشود افرادی با انگیزه و بااستعداد را در مشاغل مناسب قرار میدهد و ضمن حفظ انگیزه و سلامت روحی افراد، رشد و حیات اقتصادی آن جامعه را تضمین میکند.
ایران کشوری است که نظام استخدامی آن با چیزی حدود ۴۰% وابسته به گزینش بر اساس آشنایی است و این حجم از نقضِ شایسته سالاری سلامت افراد و سلامت نظام اقتصادی را به خطر می اندازد.
بر این اساس دست اندر کارانِ فرآیندهای استخدامی باید در پی راهی برای خروج از این فضای مه آلودِ بی توجهی به شایستگی نیروی کار برآیند.
عدم توجه به شایستگی افراد حین استخدام تبعات غیر قابل جبرانی را با خود به همراه می آورد که از این تبعات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قرار گرفتن افراد نالایق در جایگاه نادرست:
این عامل باعث میشود مشاغل حساسی که با افراد نالایق پر شده اند دچار نقصان شوند و این نقصان به خسارات کلی در عملکرد شرکت ها منجر شود.
- قرار گرفتن افراد توانمند در جایگاه نادرست:
افراد توانمند زیر دست افراد نالایق قرار میگیرند و نمیتوان از افراد شایسته بهره برد، ضمن این که افراد قابل توجهی به خاطر عدم برقراری عدالت و تبعیض دچار حس بدی به کار، شرکت، کارکنان و … میشوند.
- بیکار ماندن نیروهای بااستعداد و توانمند:
عده ای از نیروهای مستعد و توانمند که به جهت عدم وجود شایسته سالاری از جایگاه متناسب خود جا مانده اند، خود را بالاتر از جایگاه های موجود میدانند و قرار گرفتن در جایگاه های نامتناسب را نمیپذیرند. در نتیجه افراد توانمند بیکار میمانند و عده ای نالایق بهترین جایگاه ها را کسب میکنند.
- ناامیدی از استخدام:
تعداد بسیار زیادی از افرادِ جویای کار بعد از ماه ها و سال ها جستجو، به این نتیجه میرسند که کاری برایشان وجود ندارد و دست از تلاش برمیدارند.
- فرار مغزها:
عده ای از نیروهای توانمند و با استعداد پس از سپری کردن دوره طولانی در صف استخدام و مشاهده شرایط ناعادلانه استخدام تصمیم میگیرند به کشوری مهاجرت کنند که در آن بتوانند از توانمندیشان کسب درآمد کنند.
- سرخوردگی نیروهای مستعد:
عدم شایسته سالاری، نیروهای مستعد را دچار سرخوردگی و سردرگمی میکند. نیروهای توانمند نمیدانند از چه راهی باید وارد بازار کار شوند و نمیدانند چه طور از سد بی عدالتی استخدام عبور کنند، از این رو دچار استیصال و سرخوردگی میشوند.
- هرز رفتن عمر و استعداد نیروها:
افراد زیادی عمر و توانشان را به جهت بیکار ماندن و یا قرار گرفتن در جایگاهی نادرست از دست میدهند، کما این که میتوانستند در جایگاه دیگری بسیار مفید و موثر ظاهر شوند.
- ادامه تحصیل نافرجام: بسیاری از افراد به دلیل پیدا نکردن شغل مناسب تصمیم میگیرند ادامه تحصیل بدهند، بی خبر از این که پس از ادامه تحصیل نیز روند بی توجهی به شایستگی ادامه خواهد داشت.
- نمایشگاه کار ایران
